Giới Thiệu
Hà Tĩnh – mảnh đất không phải nổi tiếng của hạt gạo, nhưng lại là nơi bắt nguồn của 1 loại Bánh đa nem nổi tiếng nhất – Bánh Ram – cái tên nghe lạ lạ nhưng rất đỗi bình dị thân quen của mỗi người khi bắt gặp.
Bánh RAM Hà Tĩnh được làm từ gạo và mật mía, được phơi nắng và phơi sương. Gạo được lựa chọn từ loại gạo khang dân, hạt nào cũng to, tròn, đều. Hai nguyên liệu này dễ dàng tìm thấy ở bất kỳ vùng miền nào trên cả nước. Ấy vậy mà, hình ảnh và hương vị vỏ bánh ram quê Hà Tĩnh vẫn là “thương hiệu” các bà nội trợ gọi tên đầu tiên.
Với nguồn nguyên liệu gạo Hà Tĩnh sẵn có, nhưng còn cần phải có tay nghề làm bánh chuẩn, điều mà không phải vùng đất nào cũng làm được. Để có được lá ram mỏng, mịn, dẻo thơm, người làm bánh phải tuân theo quy trình từ xay bột gạo, pha bột đến tráng bánh, đem phơi, bóc bánh ra khỏi phên, xếp lại theo từng tệp và đóng gói. Bánh rán lên rất dai- vàng- không chất bảo quản- không hàn the, chiên lên cực giòn, là bí quyết để món nem luôn ngon giòn.

Chế Biến và Bảo Quản
Bánh không có chất bảo quản và không phơi khô hẳn như bánh ngoài Bắc nên cần bọc kín và bảo quản ở ngăn đá tủ lạnh (chỉ để ở nhiệt độ phòng được 4-5 ngày).Bánh có thể để ở ngăn đá đến 1 năm mà vẫn ngon như mới.
Trước khi cuốn nem, lấy bánh từ tủ đá ra khoảng 5-10 phút, vỏ bánh sẽ tự mềm lại mà vẫn dẻo như ban đầu, rất dễ cuốn, nem không bị vỡ, không rách, không dính. Rán lên nem rất giòn.
Nem không dính vào nhau hay bị rách vỏ bánh như bánh đa nem ngoài Bắc nên có thể làm nhiều bỏ ngăn đá ăn dần mà không sợ nem dính vào nhau.

Món Ăn Đặc Trưng
Công thức chung cho món nem rán Việt Nam là thịt xay trộn với rau củ quả, gia vị, dùng vỏ nem cuốn lại và rán vàng giòn. Sang hơn thì cho tôm hay cua bể, tùy theo từng vùng sẽ có sự điều chỉnh cho hợp với khẩu vị vùng miền, điều đó làm nên sự phong phú đa dạng cho ẩm thực Việt Nam.
Ram Hà Tĩnh cũng dựa trên công thức chung ấy, tuy nhiên cách làm ram Hà Tĩnh chi tiết thì có nhiều khác biệt, từ đó hương vị cũng rất khác biệt. Nguyên liệu làm ram Hà Tĩnh còn là sự kết hợp khá nhiều thứ: từ trứng gà, thịt nạc heo xay cho đến rau ngò gai, hành lá… Điểm độc đáo là ram Hà Tĩnh nhiều rau hơn thịt. Nên ăn giòn và không ngán bằng các món nem hay chả giò. Ngoài ra người Hà Tĩnh không dùng cà rốt để làm ram nhé. Nếu bạn muốn làm món này thì chuẩn bị nguyên liệu sau nhé:
• Thịt nạc heo xay (thêm chút mỡ xay thêm cho béo): 300 gram
• Hành lá 1 nắm to
• Ngò gai 1 nắm to
• Miến gạo 150 gram
• Nấm mèo 120 gram
• Tỏi, hành tăm, tiêu, muối, dầu ăn…
• Lá ram Hà Tĩnh
Khi quấn ram, nếu vẩy nhiều nước vào sẽ làm ram bị bục, mềm hay ỉu. Chỉ nên chấm một chút nước ở viền để dính.
Quấn ram có kích thước vừa phải, không quá nhỏ hoặc quá to, cỡ bằng ngón tay – vừa đẹp mắt vừa ngon miệng. To quá khó giòn vì ram bị ngấm mỡ nhiều, nhỏ quá dễ bị cháy hoặc cứng.
Nhân ram không nên cho nhiều trứng, không nên ướt quá vì độ khô ướt của nhân ram cũng quyết định độ giòn.
Đổ dầu rán sao cho gần bằng mặt ram, ngập 2/3 là vừa khéo. Khi dầu sôi thì thả ram vào, sau đó chỉnh lửa nhỏ dần đều. Nên rán từng mẻ một, không nên rán gối đầu để tránh trường hợp quên cái nào trước cái nào sau. Lúc ram chín vàng, vớt ra để ráo, tránh ấp lên nhau lúc nóng, sẽ bị ỉu.
Thứ nước chấm mà người Hà Tĩnh thường dùng để chấm ram thường có dạng sệt. Người ta đem tỏi, ớt giã nhuyễn, cho đường và nước lọc đun nóng chừng 40 độ vào khuấy tan đồng thời để giúp tinh dầu tỏi, tinh dầu ớt bung tỏa hết, sau đó bỏ chanh rồi mới đến nước mắm sau cùng.